1- Đặt Vấn Đề :
Do số gặp may không chỉ một lần ,cho nên tôi đuợc tiếp xúc trục tiếp với phong tục tập quán của một vài dân tộc trên thế giới . Nhưng các ký ức ấy, rồi nó cũng chìm ngỉm trong cuộc vật lộn mưu sinh triền miên.
Nhưng rất lạ , mỗi lần đi qua vĩ tuyến 17 ( tôi không nhớ mình đã qua bao nhiêu lần rồi ), thì tự nhiên bất giác ký ức về văn hoá của hai dân tộc khác lại hiện về mồn một trong ký ức của tôi. Nó ám ảnh da diết khôn nguôi. Lẩn thẩn quá chăng !
Đó là ký ức về đôi chuyến đi thăm vĩ tuyến 38 chia cắt Triều Tiên , đó là ký ức về chuyến đi thăm biên giới tạm thời Đông và Tây Đức và thăm bức tường Berlin ngăn cách Đông và Tây Berlin.
Tôi lan man nghĩ về số phận éo le bị tạm thời chia cắt của nền văn hoá của Ba dân tộc này.
Trong bài này tôi muốn ghi lại cảm xúc của tôi về chuyến thăm vĩ tuyến 38 và để tự giải toả những băn khoăn thường nhật của cá nhân mình.
2- Đến Vĩ Tuyến 38:
Vì đến Hàn Quốc đôi lần , nào thăm tháp truyền hình , nào thăm quê tổng thống Pak Chung Hi , Quốc Phật Tự, làng cổ, kinh đô cổ , cảng Pu San... Nhưng sự tò mò nhất của tôi vẫn là đi thăm vĩ tuyến 38.
Xe đưa đến bãi đậu cách Khu phi quân sự đoạn xa, thì xuống xe tư nhân , tất cả khách du lịch phải lên xe to của Khu Du lịch đặc biệt này trên 50 chỗ ngồi để đưa lên khu vực du lịch giáp giới với Bắc Triều Tiên.
Trên ngọn đồi khu vực du lịch có chiếc ống nhòm to, khách du lịch bỏ tiền xu vào có thể nhòm sang phía Bắc Triều Tiên. Do thị lục kém , nên tôi cũng chỉ nhìn thấy những khoảng xanh đen mênh mông. Và cũng ở đó có thể nghe thấy tiếng loa từ phía Bắc vọng sang . Chắc là nói xấu Nam Triều Tiên là tay sai của USA ! Tôi đoán mò thế ! Tế nhị tôi cũng không hỏi huóng dẫn viên du lịch.
Điều thú vị với tôi là khu du lịch này giành hẳn một phòng trưng bày giới thiệu những số liệu và hình ảnh về Bắc Triều Tiên .Khách chen chúc vào xem . Trong phòng có chiếc ảnh to cao đến hơn 2 mét Kim Nhật Thành đang chỉ tay về phia trước Thiên Lý Mã . Tôi quan sát thấy khách du lịch nào cũng đúng trước búc ảnh này chụp chung với Kim Nhật Thành . Tôi tò mò hỏi nguòi hướng dẫn du lịch
- Tại sao ai cũng thích chụp ảnh này ?
- Vì trên 60 % nguòi Nam Triều Tiên sau năm 1953 chạy từ miền Bắc xuống. Nhiều người thân của họ nay vẫn còn ở lại phía Bắc.
- À ra vậy.
Tôi như chợt hiểu , có lẽ nó cũng tương tự như cảnh dân miền Bắc của nước ta lũ lượt di cư năm 1954 vào Nam . Ta thì đã đoàn viên , còn họ phải lên đây để hướng về phương Bắc cho nguôi ngoai nỗi nhớ nhà !
Hôm ấy là ngày Chủ Nhật , là ngày nghỉ lên bãi xe con , tôi nhìn thấy mênh mông xe bốn chỗ cá nhân . Tôi thấy cảnh các cụ già tóc bạc lưng còng con cháu dìu từng bước chậm chạm cũng vào phòng Bắc Triều Tiên! Khuôn mặt Cụ Già đã đan chi chít nếp nhăn nheo! Tôi nghĩ không biết bao giờ những cụ già này mới trở về được nơi chôn nhau cắt rốn của mình?
Trong phòng này như một bảo tàng thu nhỏ về Bắc Triều Tiên, nhưng có một tủ kính rất nhỏ có trưng bày một tờ giấy với kiểu đánh máy chia nhiều cột và dòng , nếu ai vô tình rất đễ bỏ qua. Nguòi huóng dẫn viên chụp cho tôi kiểu ảnh cùng Kim Nhật Thành , rồi kéo tay tôi chỉ vào tờ giấy nhiều cột kèo này .Vì để phục vụ khách du lịch nên có hai dòng chũ , 1 Hàn Quốc , 1 tiếng Anh .
Tôi lấy máy ảnh chụp lai và xem lại ghi vào sổ tay ,Đại loại trình bày chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội của hai miền , ví dụ GDP theo đàu nguòi , nào điện theo đầu nguòi , luong thục theo đầu nguòi , kim ngach xuất khẩu theo đầu nguòi v.v... Nguòi huóng dẫn du lịch thấy tôi ghi ghi chép chép thì vui vẻ lắm . Và nói với tôi :
- Anh là nguòi Việt nam , nhưng là người Bắc hay người Nam ?
- Nước tôi 1975 đã thống nhất rồi , không còn phân biệt Bắc Nam nũa ? Tôi trả lời theo cảm xúc mãnh liệt khó tả chua tùng có trong đời tôi vào lúc đó của tôi, vì bị đám nguòi bản địa xô đâỷ chen chúc đen đặc quanh tuong Kim Nhật Thành . Cảm xúc này cũng trào dây mỗi khi xem DW.TV của Đúc mà nhìn thấy búc tuòng Berlin sụp đổ.
Tôi nhớ lâu vĩ tuyến 38 còn bởi buổi tối hôm đó , tôi đuọc ăn buã tối với một thục đơn đặc biệt .(Tôi đội ơn Mẹ tôi đã sinh thành ra tôi vào giờ Hoàng Đạo cho nên đuọc ngủ Khách Sạn 5 sao và ăn Sơn hào hải vị nhũng nơi lùng danh thế giới . nào thịt bò Kobe Nhật bản , nào bít tết ở nhà Hàng Michel Gordan không xa hồ Michigan Hoa Kỳ , nhà hàng gần chợ Hải sản Hồng Kông...).
Bữa ăn đặc biệt bởi đều là nguời có thể chia xẻ tâm trạng với nhau ,nguòi ở vĩ tuyến 17 và người ở vĩ tuyến 38. Và chúng tôi hôm đó đã ăn hoàn toàn món ăn truyền thống 100 % công nghệ nấu của Bắc Triều Tiên.
- Tại sao tối này lại chọn thục đơn Bắc Triều Tiên? Tôi nhẹ nhàng hỏi ?
- Vì vợ tôi là gốc Bắc Triều Tiên , biết các bạn du lịch Việt nam, nên vợ tôi khuyên nên chọn món Bắc Triều Tiên cho các bạn!
- À ra thế !
Nhưng nhìn nét mặt các bạn Hàn Quốc thấy buồn buồn , tôi nhủ thầm :
Cùng trong một tiếng tơ đồng
Người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm ( Kiều ).
Các bạn Triều Tiên không dấu nỗi tình cảm quý mến khách Việt nam , họ khoe họ dẫn đầu về đầu tư nước ngoài tại Việt nam ( FDI ) .
Hôm ấy tôi đuọc ăn món ăn canh hến Bắc Triều Tiên , mùi vị cũng giống canh hến Việt nam , Việt Nam thì nhặt vỏ hến đi truóc khi nấu , nhung món ăn Bắc Triêù Tiên để cả vỏ hến múc cho khách. Tôi " lén " lấy vài vỏ hến trong bát canh của mình mang về Việt nam để làm kỷ niệm chuyến đi !
Món Kim Chi kiểu Bắc Triều Tiên làm từ cải trắng trộn ớt , tiêu, dấm chua , ăn cay , thơm. Tôi trộm nghĩ có lẽ món Kim Chi này có họ hàng với món Nhút ( muối chua của mít xanh với ớt ) của tỉnh Nghệ An ( Nhút Thanh Chương , Tương Nam Đàn ) . Nay người Hàn Quốc đã biết sản xuất Kim Chi tại Đà Lạt Việt nam để xuất khẩu . Còn chính ở Hàn Quốc, họ lại phàn nàn vì bị Kim Chi Trung Quốc chèn ép !
Món cháo gà hầm sâm nóng ăn vào mùa đông của phía Bắc . Mỗi suất là một chiếc nồi đất (bằng mũ cối của bộ đội miền Bắc Việt nam ) , con gà đuọc nhồi sâm vào bụng và ninh với gạo .Khi ăn rắc thêm tiêu thơm lừng. Con gà hầm tơi ra , củ sâm to bằng ngón tay chỏ, vàng uom.nóng hổi . Cháo gà thì ăn nhiều ở Việt nam rồi , cháo gà nhà quê hẳn hoi. Nhưng kiểu tần sàm thế này , thấy cũng lạ ! Ăn vào mà không thổi thì bỏng cả luõi .
Rượu lại là với sâm rượu dân tộc chế biến theo công nghệ cổ truyền của Bắc Triều Tiên . Có vị đăng đắng , độ cồn khá cao . Uống vào thấy lâng lâng cả người !
Còn món tráng miệng lại là nhũng món chiết suất từ mật ong rùng.
3- Kết Luận :
Đến vĩ tuyến 38 chụp ảnh với ảnh Kim Nhật Thành chỉ tay về phía truóc Thiên Lý Mã và đuọc ăn món ăn cổ truyền Bắc Triều Tiên tần sâm, được hàn huyên với người có ở phía Bắc Triều Tiên!
Và thế là , mỗi khi qua vĩ tuyến 17 tôi lại lẩn thần nhớ đến vĩ tuyến 38 , nơi chẳng có máu mủ thân thiết gì với mình?
